ددانی مرۆڤ لە منداڵییەوە تا سەرەتای گەورەیی گەشە دەکات و بە تێپەڕبوونی کات ٣٢ ددان دەنێو پووکەوە جێ دەبێتەوە. ددانی ئاقڵی دوا ددانەکانن کە لە دەمی مرۆڤدا گەشە دەکەن و بەزۆری لە تەمەنی نێوان ١٧ بۆ ٢٥ ساڵیدا دەردەکەون، زۆر کەس تووشی ئازار، هەوکردن، یان تەنانەت گۆڕانکاری لە ڕێکوپێکی ددانەکانی دیکەدا دەبن لەم ماوەیەدا.
گەشەکردنی ئەم ددانانە لە سەرەتادا پێدەچێت نیشانەی گەشەکردنی تەواوەتی چەناگە و تەنانەت جەستەش بێت، بەڵام هەمان ئەم ددانە دەتوانێت سەرەتای هەندێک کێشەی دەم و چەناگە بێت.
ددانی ئاقڵی چییە و کەی گەشە دەکات؟
ددانی ئاقڵی لە ڕاستیدا دوا کۆمەڵەی ددانە گەورەکانن کە لە کۆتایی چەناگەی سەرەوە و خوارەوە گەشە دەکەن. هەمان ئەوانەی کە بەزۆری لە کۆتایی هەرزەکاری یان سەرەتای گەورەییدا گەشە دەکەن، هەر بۆیە پێیان دەوترێت ئاقڵی. چونکە لە تەمەنێکدا دەردەکەون کە مرۆڤ گەیشتووەتە پێگەیشتنی فیکری. ددانی ئاقڵی لە بواری پێکهاتەوە وەک ددانەکانی تری پشتی دەم بۆ وردکردنی خۆراک دروستکراون.
بەڵام لە زۆر کەسدا بەهۆی بچووکی چەناگە یان گۆڕانی هۆرمۆنەکان، شوێنی پێویست بۆ گەشەکردنیان بە شێوەیەکی ئاسایی نییە. ئەم کەمی شوێنە دەبێتە هۆی ئەوەی کە ئەم ددانانە هەندێک جار بە شێوەیەکی نیوە نەهێنی یان تەنانەت بە تەواوی لە ئێسکی چەناگەدا شاراوە بمێننەوە. لە ئەنجامدا چەندین کێشە دروست دەکەن وەک فشار، هەوکردنی پووک یان جێگۆڕکێی ددانەکانی تر.
دەرهێنانی ددانی ئاقڵی
لە زۆر کەسدا شوێنی پێویست نییە بۆ ئەوەی ددانی پشتەوە بە تەواوی گەشە بکات، ئەمەش وا دەکات گەشەکردنیان قورس بێت و کێشەی لەسەر درووست بێت. هەروەها هەندێک جار ئەم ددانانە بە گۆشەیەکی نەگونجاو گەشە دەکەن یان تەنها بەشێکیان لە پووکەوە دەردەچن. لەم جۆرە بارودۆخانەدا ئەگەری هەوکردن و تەنانەت تێکچوونی ددانەکانی تەنیشتیان زیاد دەکات و پزیشکی ددان پێشنیاری نەشتەرگەری دەکات.
قۆناغەکانی نەشتەرگەری
پێش دەستپێکردنی نەشتەرگەری ددانی ئاقڵی، بەزۆری بە تیشکی ئێکس شوێنی ددانەکان دەپشکنرێت. لە حاڵەتە سادەکاندا ددانەکە بە بێهۆشکردنی ناوچەیی و لە ماوەیەکی کەمدا دەردەهێنرێت. بەڵام ئەگەر ددانەکە لە ئێسکی چەناگەدا شاراوە بێت، پێویستە نەشتەرگەرییەکی کورت بکرێت بۆ کردنەوەی پووک و بە نەرمی ددانەکە لە شوێنی خۆی دەربهێنرێت. ئەم ڕێکارە بەگشتی لە نەخۆشخانەی دەرەوە ئەنجام دەدرێت، بەڵام پێویستی بە خەواندن لە نەخۆشخانەدا نییە.
چاودێری دوای نەشتەرگەری
چاودێری دوای نەشتەرگەری دوای دەرهێنانی ددانی ئاقڵی ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە چاکبوونەوەی خێراتری شوێنی برینی پووک. بەزۆری پزیشکی ددان دوای نەشتەرگەری ئەمانەی خوارەوە پێشنیار دەکات بۆ ڕێگریکردن لە کێشەی پووک و دەم:
- دوورکەوتنەوە لە خواردنی ڕەق و گەرم
- بەکارهێنانی کۆمپرێسی سارد لە کاتژمێرەکانی سەرەتاوە
- پاراستنی پاکوخاوێنی دەم و ددان
- بەکارهێنانی ماددەی دەم شۆردن هەر چەند کاتژمێرک و جارێک
- بەکارهێنانی دەرمانی ئازارشکێن ئەگەر ئازارت هەبوو
سود و کاریگەری لاوەکی
لابردنی ددانی ئاقڵی دەتوانێت سوودی هەبێت وەک کەمکردنەوەی ئازار، ڕێگریکردن لە هەڵە ڕێکخستنی ددانەکانی تر، کەمکردنەوەی مەترسی هەوکردنی پووک. بەڵام لە هەندێک حاڵەتدا کاریگەری لاوەکی کاتی وەک ئاوسانی، هەستیاری، یان سنوورداربوونی کردنەوەی دەمیش بەدی بکرێت، کە بەزۆری لە ماوەی چەند ڕۆژێکدا چارەسەر دەبن.
هەروەها بخوێنەوە: هۆکار و چارەسەری خێرای کۆکەی وشک لە ماڵەوە
لەبیرت بێت بڕیاری کۆتایی سەبارەت بە لابردنی یان هێشتنەوەی دەبێت لەسەر بنەمای پشکنینی ورد و بۆچوونی پزیشکی ددان بێت بۆ دوورکەوتنەوە لە کێشەی تەندروستی دەم و ددان و جوانکاری.
ئایا دەرهێنانی ددانی ئاقڵی پێویستە؟
لە زۆر کەسدا گەشەی ئەم ددانە ئازار و هەوکردنی لەگەڵدایە، بەڵام مەرج نییە ئەمە بەو مانایە بێت کە پێویستی بە دەرهێنانی هەیە. پێویستە دەربهێنرێت کاتێک ددانەکە لە شوێنی هەڵەدا گەشە دەکات یان زیان بە ددانەکانی دراوسێ دەگەیەنێت. ئەگەر گەشەکردنی ئاسایی بێت و کێشەی لەگەڵدا نەبێت، پێویست بە نەشتەرگەری یان دەرهێنانی ناکات و تەنها پشکنینی بەردەوامی پزیشکی ددان بەسە.
کاتێک ئەم ددانە گەشە دەکات، ڕەنگە هەموو کەسێک هەست بە فشار و ئازار بکات، ئەمەش بە تەواوی ئاساییە. بەڵام ئەگەر ئەم ئازارە لە کاتی گەشەکردن یان لە تەمەنی گەورەییدا زۆر بوو و بەنیازی دەرهێنانی نەبوویت، پێویستە دەرمانی ئازارشکێن بخۆیت.
باشترین دەرمانی ئازارشکێن بۆ کەمکردنەوەی ئازار
ئەگەر نیشانەکانی سووک بن، بەکارهێنانی دەرمانی ئازارشکێن کە بەبێ وەشان دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە کەمکردنەوەی ناڕەحەتی و ئازاردا. باشترین دەرمان بۆ نەهێشتنی ئازاری ددانی ئاقڵی بریتین لە ئیبوپڕۆفین یان ئەسیتامینۆفین کە کاریگەری لاوەکی زۆریان نییە. هەروەها دەتوانیت کۆمپرێسی سارد لەسەر ڕوومەت بەکاربهێنیت و بە ئاوی خوێی شلەتێن بە نەرمی دەمت بشۆیت.
هەروەها بخوێنەوە: چارەسەری ئازاری گەدە بە شێوازی دەرمانی و ماڵەوە
ئەگەر ئازارەکە زۆر بوو یان لەگەڵ هەوکردن و تادا بوو، پێویستە سەردانی پزیشکی ددان بکەیت. چونکە لەم حاڵەتانەدا ئەگەری تووشبوون بە هەوکردن زیاد دەکات و باشتر وایە چارەسەری تایبەتمەند بکرێت.
ئەنجام و خاڵە سەرەکییەکان
هەبوونی ددانی ئاقڵی بەشێکی سروشتییە لە پرۆسەی گەشەکردن بۆ زۆر کەس، بەڵام بۆ هەندێکی تر دەبێتە هۆی ئازار یان تەنانەت ناڕێکوپێکی ددان. بڕیاری دەرهێنان یان مانەوەیان پێویستە دوای وردبینی لە تیشکی ئێکس و بۆچوونی پزیشکی ددان بدرێت. ئەگەر ئازارەکە سووک و کاتی بوو، دەتوانیت دۆخەکە باشتر بکەیت بە بەکارهێنانی کۆمپرێسی سارد و خواردنی دەرمانی ئازارشکێنی گونجاو.
بەڵام ئەگەر ئازارەکە بەردەوام بوو یان تووشی هەوکردن بوو، پێویستە بە زووترین کات سەردانی پزیشکی ددان بکەیت. بە چاودێری و دەستنیشانکردنی لە کاتی خۆیدا، دەتوانیت ڕێگری بکەیت لە دروستبوونی کێشەکانی ددان و دەمت.
No Comment! Be the first one.